Endonezya’nın başkenti Cakarta’da düzenlenen 43. ASEAN Güneydoğu Asya Ülkeleri İşbirliği Zirvesi’nin son gününde liderler barış mesajları vererek bölgede artan ticari ve siyasi gerilime dikkat çekti.
Endonezya’nın başkenti Jakarta’da düzenlenen 43. ASEAN Güneydoğu Asya Ülkeleri Zirvesi’nin son gününde katılımcı ülkelerden barış mesajları verildi. Tayland, Singapur, Endonezya, Malezya, Filipinler, Kamboçya, Laos, Brunei, Myanmar ve Vietnam’ın başkanlarının yanı sıra ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris, Çin Başbakanı Li Qiang, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol, Hindistan Başbakanı Narendra Modi de toplantıda yer alacak. ASEAN Zirvesine katıldık. Toplantıya Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Japonya Başbakanı Kishida Fumio, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong gibi isimler katıldı.
3 gün boyunca devam eden zirvenin ana gündem maddeleri arasında Güney Çin Denizi’nde artan askeri gerginlikler, Myanmar’daki ticari çalkantılar ve Kuzey Kore’nin Rusya’ya askeri destek hazırlıkları gibi konular ele alındı.
ASEAN Birliği’nden Myanmar cuntasına ortak imzalı deklarasyon
ASEAN üyesi ülkelerin zirvenin ikinci gününde yayımladığı 19 maddelik ortak bildiride, Myanmar’da artan şiddetten ve sivillere yönelik askeri müdahaleden Myanmar Silahlı Kuvvetleri sorumlu tutuldu. Söz konusu açıklamada ASEAN Birliği, Myanmar’daki cunta yönetimini iki yıl önce hazırlanan 5 maddelik barış planına uymadığı için eleştirdi.
Endonezya, Güney Asya ülkelerine “gerginliği” azaltma çağrısında bulundu
Bu yıl tepeye ev sahipliği yapan Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo, son gün yaptığı konuşmada Güneydoğu Asya ülkelerinin liderlerine barış çağrısında bulundu. Widodo, büyük güçlerin bölgede ticari ve siyasi güçlerini artırdığı bu dönemde Güney Asya ülkelerinin kendi iç sorunlarını çözmesi gerektiğini ifade etti. Widodo, “Hepimizin yeni çatışmalar, yeni gerilimler, yeni savaşlar yaratmak değil, aynı zamanda gerilimleri azaltmak gibi sorumlulukları var.”
“21. yüzyıl Asya’nın yüzyılıdır”
Zirvenin son gününde ASEAN – Hindistan forumunda konuşan Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Güney Asya’yı “büyümenin merkezi” olarak değerlendirdi. Modi, “21. yüzyıl Asya yüzyılıdır. Bu bizim yüzyılımızdır. Herkesin, Kovid-19 sonrası, insanlığın refahı için kurallara dayalı yeni bir dünya düzeni inşa etmek için çaba göstermesi gerekiyor.” Modi ayrıca ASEAN ve Hindistan halkının aynı tarih, kültür ve coğrafyaya sahip olduğuna değinerek, Güney’in güçlendirilmesi amacıyla bölge ülkeleriyle deniz güvenliği, gıda ticareti ve askeri alanlarda yeni ortak çalışmaların başlatılacağını belirtti. Asya.
Malezya’dan ‘dikkatli olun’ çağrısı
Malezya Başbakanı Anwar Ibrahim, ASEAN ülke liderlerini büyük güçlerin “bölücü” siyasi tutumlarına karşı dikkatli olmaya çağırdı. İbrahim, Çin ile ABD arasında son yıllarda yaşanan gerginlik ve rekabetin bölgenin dinamiklerini olumsuz etkilediğini vurguladı. İbrahim, bölge ülkelerinin birbirleri arasında merkezci, barışçıl ve tarafsız bir politika izlemesi gerektiği yönündeki duruşunun net olduğunu da belirtti.
Çin’den ‘soğuk savaş’ uyarısı
Çin Başbakanı Li Qianq, liderlere yaptığı konuşmada Hint-Pasifik bölgesindeki jeopolitik rekabetlerin keskinleştiğine dikkat çekerek bölgede yeni bir soğuk savaştan kaçınılmasının önemine dikkat çekti. Li, “Anlaşmazlıkları kontrol altında tutmak için şu anda değerli olan taraf seçmekten kaçınmak, blok çatışmasına karşı çıkmak ve yeni bir Soğuk Savaş’ı önlemektir. ASYA ülkelerinin bu farklılık ve anlaşmazlıkları uygun şekilde ele alması gerekiyor.” dedi.
ABD’den Myanmar’a demokrasi çağrısı
ASEAN Zirvesi’ne ABD Başkanı Joe Biden’ın yerine katılan ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris, diğer katılımcı ülke başkanlarıyla bir araya geldi. Harris, toplantıda basına yaptığı konuşmada, gündemin önemli konularından biri olan Myanmar’daki iç karışıklıklara değindi. Harris, ABD’nin Myanmar’ın demokrasiye kavuşması için gerekli baskıyı uygulamaya devam edeceğini belirtti. Harris, ASEAN liderlerine Washington’da kurulacak yeni ABD – ASEAN İşbirliği Merkezi’nin müjdesini de verdi. – Cakarta
